Ενεργοί πολίτες παίρνουν τη μάνικα στα χέρια, καθαρίζουν δασικές περιοχές από σκουπίδια και ξερόχορτα και κάνουν περιπολίες ανάμεσα στα δάση από τον Υμηττό μέχρι και την Πάρνηθα… με μοναδικό «εχθρό» τη φωτιά! Οι εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας δεν στέκονται άπραγες μπροστά στην είδηση: «Η φωτιά εξαπλώνεται στην Ελλάδα», όπως έγινε στις πυρκαγιές του 2007, αλλά γίνονται «ένα» με τους πυροσβέστες. Άλλοι ειδοποιούν το σώμα μπροστά στα ίχνη καπνού, μερικοί ρίχνουν νερό στη φωτιά μέχρι να φτάσει η πυροσβεστική, ενώ ορισμένοι απομακρύνουν κατά 10 μέτρα τα ξερά κλαδιά από τους δρόμους.
O Θανάσης Εξαρχόπουλος, επικεφαλής των εθελοντών δασοπροστασίας της Καισαριανής, ο Ανδρέας Σαμαράς, υπεύθυνος εθελοντών δασοπυρόσβεσης στη Βάρη και ο Νίκος Μαγγίνας, αντιπρόεδρος ανάλογου κλιμακίου στο Διόνυσο μιλούν στο flowmagazine.gr. για τις στιγμές που έχουν βιώσει ως εθελοντές στο κέντρο της πυρκαγιάς…
Περιπολίες ανάμεσα στις δασικές περιοχές… με κιάλια και ασύρματο!
Εδώ και 28 χρόνια, η εθελοντική ομάδα δασοπροστασίας Καισαριανής μαζί με 156 εθελοντές κάνουν 3 ώρες (6-9μ.μ. ή 9μ.μ.-12π.μ.) την ημέρα αντιπυρική βάρδια σε σταθερό παρατηρητήριο με μικρά πυροσβεστικά οχήματα, κιάλια, χάρτη και ασύρματο. Οι εθελοντές μαθαίνουν πρώτες βοήθειες από το ΕΚΑΒ, ανάγνωση χάρτη, πυξίδας και GPS, ενώ όσοι ασχολούνται με την πυρόσβεση, εκπαιδεύονται από πυροσβέστες για την αντιμετώπιση πυρκαγιάς. «Όχι» δεν χρειάζονται εθελοντές με ειδικά προσόντα, αφού απαιτείται απλώς μια αίτηση και η ολιγοήμερη εκπαίδευση από το ΕΘΙΑΓΕ. Όπως σχολιάζει ο Θανάσης Εξαρχόπουλος, επικεφαλής των εθελοντών δασοπροστασίας της Καισαριανής στο flowmagazine.gr: «Πέρυσι κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε 36 συμβάντα. Η αρμόδια αρχή είναι η πυροσβεστική. Εμείς συνεργαζόμαστε και βοηθάμε σαν πολίτες για τα δάση της Αττικής. Μετά το τέλος της βάρδιας, κοιτάζω πίσω το δάσος… και το βλέπω να παραμένει πράσινο».
Κατά μέσο όρο οι εθελοντικές ομάδες απασχολούν άτομα ηλικίας 20 με 40 ετών, με το 30-40% να είναι γυναίκες. Πολλοί από αυτοί ασχολούνται και με τις δεντροφυτεύσεις, ακόμα και εάν το κράτος δεν τους παρέχει τα απαραίτητα εφόδια. Σύμφωνα με τον Ανδρέα Σαμαρά, υπεύθυνο εθελοντών δασοπροστασίας στη Βάρη, ο νόμος του 2002 αναφέρει ότι δικαιούνται υλικά για την εργασία στο δάσος… τα οποία όμως δεν δίνονται ποτέ! «Δεν ζητάμε χρήματα από το κράτος, παρά μόνο τα αναγκαία εργαλεία για να βοηθήσουμε ως πολίτες το πράσινο της χώρας. Σκοπός και των 119 εθελοντών στο κλιμάκιο είναι το κοινό καλό, η προστασία του δάσους!», λέει ο ίδιος στο flowmagazine.gr. Αξίζει να αναφερθεί ότι από το 2007 και τη δημιουργία της ομάδας στη Βάρη, οι υπηρεσίες γίνονται καθημερινά από τις 5μ.μ έως τις 10μ.μ, ενώ το σαββατοκύριακο από τις 10π.μ. μέχρι το βράδυ…
Ωστόσο, πολλές από τις εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας, όπως αυτή της Ροδόπολης στο Διόνυσο ασχολούνται συμπληρωματικά, είτε με την άντληση υδάτων από κτίρια σε περίπτωση πλημμύρας, είτε με τη διάσωση εγκλωβισμένων σε τροχαία ατυχήματα. Βέβαια, αρκετοί ασχολούνται και με τις κοπές δέντρων λόγω πτώσεων από ανέμους. Όπως ισχυρίζεται ο 54χρονος Νίκος Μαγγίνας, αντιπρόεδρος του κλιμακίου της Ροδόπολης στο flowmagazine.gr: «Περίπου 50 ενεργοί εθελοντές, αλλά και παλιά μέλη, που βρίσκονται σε επιφυλακή, βοήθησαν σε απεγκλωβισμούς ανθρώπων από τα αυτοκίνητα. Ειδικά στην περσινή πλημμύρα στο Διόνυσο, προχωρήσαμε σε 43 αντλήσεις νερών από τα σπίτια».
Αν και απλοί πολίτες, γίνονται το δεξί χέρι της πυροσβεστικής…
Μπορεί να μην είναι επαγγελματίες πυροσβέστες, αλλά η εκπαίδευση τους εξοπλίζει με γνώσεις που… σώζουν ανθρώπινες ζωές 24 ώρες το 24ωρο, όταν όλα γίνονται στάχτη! Στη φωτιά του 2009 στο Γραμματικό, ο 54χρονος εθελοντής Νίκος Μαγγίνας από τη Ροδόπολη εγκλωβίστηκε μαζί με τέσσερα αυτοκίνητα μέσα στη φωτιά, τα οποία είχαν ξεμείνει από νερό. Και όμως, η ομάδα έπεισε τους κατοίκους να αφήσουν τα σπίτια τους, όσο δύσκολες και εάν ήταν η συνθήκες. Με άλλα λόγια, είναι σαν ήρωες, πολίτες που έχουν πάρει τα μέτρα τους απέναντι στη φωτιά και καταπολεμούν κάθε κίνδυνο…
Ακόμα και το πρωί Σαββάτου, ο ασύρματος χτυπάει και πέντε αυτοκίνητα, γεμάτα με εθελοντές κατευθύνονται προς την πύρινη λαίλαπα, όπως συνέβη και πέρσι στη φωτιά στο Κρυονέρι. Όπως εξηγεί ο κ. Μαγγίνας στο flowmagazine.gr: «Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα, γιατί από τη μια βλέπεις την καμένη γη και από την άλλη σώζεις τις υπόλοιπες εκτάσεις και δεκάδες ζωές. Δεν πληρωνόμαστε, κουραζόμαστε… αλλά όταν γυρίσουμε σπίτι έχουμε ένα αίσθημα ικανοποίησης!».
Συχνά, οι εθελοντές της πυρόσβεσης κάνουν 6ωρες βάρδιες, ώστε να εντοπίζουν έγκαιρα μια φωτιά και να την ελέγχουν με τα ευέλικτα οχήματα τους… μέχρι να φτάσει η πυροσβεστική! Πέρα από την αντιπυρική περίοδο, οι περισσότερες φωτιές ξεκινούν από κολώνες της ΔΕΗ ή από την αμέλεια μερικών ασυνείδητων. Όπως λένε χαρακτηριστικά, η φωτιά στα πρώτα 2 λεπτά σβήνει και με ένα μπουκάλι νερό, αλλά στη μισή ώρα απαιτείται πυροσβεστικό όχημα, οπότε ο χρόνος κινείται εναντίον τους.
Σύμφωνα με τον κ. Σαμαρά, υπεύθυνο εθελοντών της Βάρης, το «ατού» τους είναι ότι γνωρίζουν καλύτερα τα δρομάκια στο δάσος από τους πυροσβέστες, οι οποίοι έρχονται π.χ. από το Δήμο Ελληνικού. «…δίνουμε στους πυροσβέστες μια πρώτη εικόνα της φωτιάς και πόσο ψηλά μπορούν να φτάσουν με τα πυροσβεστικά οχήματα. Ευτυχώς, τα δικά μας οχήματα είναι πιο γρήγορα και μικρά, οπότε προλαβαίνουμε τη φωτιά στο ξεκίνημα της!», συνεχίζει ο ίδιος στο flowmagazine.gr.
Τα δάση κινδυνεύουν… και τα κονδύλια του κράτους μειώνονται!
Για το 2012, τα συμβάντα στις αστικές περιοχές έφτασαν τα 20.308, ενώ στις δασικές τα 10.476, σύμφωνα με τα στατιστικά του Πυροσβεστικού σώματος. Και όμως, το φετινό καλοκαίρι αναμένεται ότι θα είναι πολύ πιο δύσκολο από τα προηγούμενα, όχι μόνο από πλευράς θερμοκρασιών και καιρικών συνθηκών, αλλά και από θέμα συντονισμού από το κράτος. Πρόσφατα, η WWF «κατήγγειλε» ότι αργούν οι προσλήψεις 1.500 εποχικών πυροσβεστών και τα οχήματα μένουν στην αποθήκη λόγω έλλειψης συντήρησης, όταν τα δάση στην Αττική, και όχι μόνο, κινδυνεύουν!
«Παραμένουμε πάνω στο βουνό και τη φωτιά, μόνο και μόνο από το φόβο ότι ο κρατικός μηχανισμός θα εγκαταλείψει! Δεν αναφέρομαι στους πυροσβέστες, αλλά στο κράτος που συνεχώς κόβει κονδύλια για το περιβάλλον. Τα δέντρα όμως δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν!», μας εξομολογείται ο κ. Εξαρχόπουλος από την Καισαριανή.
Η αντιπυρική περίοδος ξεκινά χωρίς την υποστήριξη του κράτους και ευτυχώς οι εθελοντές βρίσκονται εκεί… με την ΕΔΑΣΑ (Εθελοντές Δασοπροστασίας Αττικής) να αρχίζει για 27η χρονιά τις βραδινές περιπολίες στην Πάρνηθα. Σκοπός τους είναι να εντοπιστεί κάθε εστία φωτιάς και να αποφευχθεί μια πυρκαγιά, μεγέθους όπως το 2007, στις «καμένες» περιοχές που έχουν αναδασωθεί και σε αυτές που έχουν διασωθεί μέχρι στιγμής…
Μερικές ομάδες δασοπροστασίας που μπορείτε να κάνετε αίτηση για εθελοντές: www.edasa.gr, www.dasoprostasiavaris.gr, www.dasoprostasia.gr, www.oedd.gr, ethelontesnf.blogspot.gr, www.dionysos.gr.